Komedonet – çfarë janë dhe si mund të shpëtoni prej tyre
Komedonet janë një formë e akneve të karakterizuara nga gunga (papula) me përmasa të ndryshme, që gjenden shpesh në ballë dhe në mjekër, kryesisht tek individët që kanë lëkurë akneike. Njihen ndryshe me emërtimet “pikat e brendshme në lëkurë”, “pikat e zeza” etj dhe zakonisht nuk janë të shoqeruara me inflamacion. Emrat vijnë nga mënyra se si duken komedonet në lëkurë. Ato mund të kenë ngjyrë të njejtë me atë lëkurës ose mund të paraqiten me një pikë të errët në sipërfaqe. Komedonet krijohen kur një folikul qimeje bllokohet nga sebumi ( yndyra e prodhuar nga lëkura) dhe qelizat e vdekura të lëkurës. Pikat e zeza në sipërfaqe paraqesin pikërisht këtë masë qelizash të vdekura dhe sebumi, që nën veprimin e oksigjenit të ajrit oksidohet dhe merr ngjyrë të errët.
Komedonet gjenden më shpesh në ballë, faqe, mjekër, por mund t’ju ketë rastisur t’i shihni edhe në trup, kryesisht në kurriz apo dhe në zonën pranë syve.
Llojet e komedoneve
Ekzistojnë jo pak, por 6 forma të ndryshme komedonesh që shfaqen të lëkurën e individëve, sigurisht sipas specifikave të secilit tip lëkure.
- Komedonet e hapura – pikat e zeza të vogla.
- Komedonet e mbyllura – pikat me ngjyrën e lëkurës, ku folikuli është tërësisht i bllokuar.
- Komedonet e mëdha – gjenden kryesisht në trup dhe duken si një lloj kisti në të cilin ka një hapje të qartë si pika e zezë në lëkurë.
- Mikrokomedonet – tepër të vogla për t’u parë me sy të lirë, por me premisa për t’u zmadhuar nëse nuk trajtohen.
- Makrokomedonet – komedone të mbyllura të fytyrës me diametër më të madh se 2–3 mm.
- Komedonet nga dielli gjenden në faqet dhe mjekrën e njerëzve të moshuar dhe mendohet se janë krijuar për shkak të dëmtimit të lëkurës nga dielli.
Më poshtë ilustrohen me figura llojet e ndryshme të komedoneve:
Arsyet e krijimit të komedoneve
Në përgjithësi, të gjithë kanë gjasa të kenë komedone dhe të vuajnë nga aknet në momente të caktuara të jetës, sidomos gjatë adoleshencës, por më të prirur janë personat me lëkurë të yndyrshme. Kjo, pikërisht për faktin se komedonet krijohen kur poret bllokohen nga mbiprodhimi i yndyrës, qelizat e vdekura dhe papastërtitë.
Arsye të tjera që sjellin krijimin e komedoneve janë:
- Duhanpirja – aknet komedonale janë më të zakonshme tek duhanpirësit sesa tek personat joduhanpirës.
- Mbihidratimi i lëkurës ose përdorimi i hidratuesve të papërshtatshëm për lëkurën.
- Dieta ushqimore që përbëhet nga shumë yndyrna dhe sheqerna.
- Niveli i lartë i hormonit seksual mashkullor 5-testosterone (DHT) brenda qelizave të lëkurës.
- Kontakti me përbërës të caktuar, duke përfshirë pomadat vajore, izopropil myristate, propilenglikol dhe disa ngjyrues në përb%rje të produkteve kozmetike.
Si trajtohen komedonet?
Gjithçka nis me një rutinë të mirë të përkujdesjes për lëkurën.
- Pastroni lëkurën 2 herë në ditë. Është e rëndësishme të mos flini pa pastruar make up-in, pasi kjo mund të bllokojë më shumë yndyrë dhe papastërti në poret tuaja.
- Pastroni fytyrën pas stërvitjes pavarësisht orarit.
- Përdorni maskë me karbon ose argjilë por kujdesuni t’i përdorni si duhet dhe të mos irritoni apo thani lëkurën. Produktet me Tea Tree Oil në përmbajtje si dhe tonik me përmbajtje Hamamelis (Witch-hazel) mund të ndihmojnë.
- Hidratoni rregullisht dhe mbroni lëkurën nga dielli. Lëreni hidratuesin të thahet përpara se të aplikoni krem kundër diellit dhe make up.
- Trajtoni problematikat e ndryshme të lëkurës.
- Tregoni kujdes në dietën ushqimore, balanconi konsumin e yndyrnave dhe sheqernave të shtuara dhe mos e teproni me produktet e bulmetit.
- Mos i ngacmoni komedonet tuaja vetë, pa ndihmën e një profesionisti.
- Zgjidhni produkte të përshtatshme për lëkurën tuaj, mundësisht “oil-free”.
- Produktet për përdorim lokal të cilat luftojnë komedonet këshillohet që të kënë të paktën një nga këta përbërës:
- retinoide si psh tretinoinë, isotretinoinë, adapalen (këshillohet të merren me recetë nga mjeku)
- acid azelaik
- acid salicilik
- acid glikolik
- benzil peroksid
- Për personat që kanë komedone solare është i domosdoshëm përdorimi i kremit të diellit gjatë gjithë vitit dhe këshillohet përdorimi i retinoideve në zonën ku janë shfaqur komedonet solare, pastrimi i tyre nga specialistët dhe në rastet më të avancuara mund të realizohet edhe eleminimi tyre me elektrokirurgji.
Ndoshta mund t’ju interesojnë edhe artikujt e mëposhtëm: